BÀI ĐỌC THÊM
TIẾN HOÁ CỦA BÍ TÍCH GIẢI TỘI
Từ thế kỉ VI, do ảnh hưởng của các đan sĩ Ái Nhĩ Lan, người ta xưng tội riêng và nhiều lần trong đời.
* Một số định mức thế kỉ VII-VIII của Gm Beda miền Grand Bretagne
Chúng tôi yêu cầu các linh mục học những định mức sau, nhưng cần lưu ý cẩn thận đến tình trạng từng hối nhân, phái tính, tuổi tác và điều kiện xã hội ; lưu ý tâm trạng trước khi phán định hợp thời đúng lúc ... Kẻ giết đan sĩ hoặc giáo sĩ, phải bỏ vũ khí để phục vụ Thiên Chúa với bảy năm sám hối. Giết một tín hữu vì giận dữ hay tham vọng, bốn năm sám hối. Binh lính giết người trong cuộc chiến, 40 ngày chay... Kẻ say đến nôn mửa : linh mục hay phó tế, giữ chay 40 ngày ; tu sĩ 30 ngày ; giáo dân 12 ngày.
* Các dạng xưng thú tkỷ XI, Gm Lanfranc Cantobéry +1089
Phải xưng thú tội kín với giáo sĩ các cấp. Riêng tội công khai phải xưng tội với linh mục, vì giáo hội trao cho các vị quyền buộc và tháo cởi . Nếu không gặp giáo sĩ dù thuộc cấp nào để xưng tội, hãy tìm những người công chính (...). Một người trong sạch có thể thanh sạch hóa người tội lỗi nếu vắng giáo sĩ (...) Và khi không có ai xứng để xưng tội, cũng đừng thất vọng vì các giáo phụ (như Gioan Kim Khẩu,Cassiano, Ambrosio) đều nói xưng tội với Chúa là đủ rồi.
NB. Công thức linh mục : Tôi tha tội cho anh ; Công thức người giáo dân : Xin Thiên Chúa toàn năng thương xót anh...
* Luật buộc xưng tội rước lễ - Công đồng Latran I, 1213
Tất cả các tín hữu nam nữ trưởng thành, phải xưng thú cách chân thành mọi tội mình với cha xứ, ít là một lần trong năm. Phải hết sức chu toàn cẩn thận việc đền tội do ngài đề ra và rước lễ trong mùa phục sinh. Trừ trường hợp theo ý cha sở, với lý do chính đáng xét thấy phải khoan giãn. Còn ngược lại,họ sẽ bị cấm vào nhà thờ khi còn sống và cấm an táng theo nghi thức tôn giáo khi đã chết.
(JC. Để đọc LSGH I,p 153)
NIỀM TIN BÌNH DÂN
* Tiến đến mê tín
Thời này ta thấy nhiều thứ "thánh tích" đáng nghi ngờ như : miếng bọt bể Chúa uống dấm chua trên thánh giá ; Tã hài nhi Giêsu, Thúng chứa bánh sau phép lạ xưa ; mổ hôi Chúa trong vườn cây dầu; răng Chúa Giêsu để chữa bệnh ; Rồi gậy của Maisen, hài cốt ba vua...
* Thánh bổn mạng theo nghề nghiệp
- Nghề mộc : thánh Giuse
- Nghề nông : thánh Médard
- Hiệp sĩ : Thánh Georges
- Bán thịt : Thánh Bartolomeo
- Chủ quán : Matta
- Thợ săn : Hubert
- Ca sĩ : Thánh Gregorio
- Nghề rèn dao : Gioan Tẩy Giả
- Làm bếp : Thánh Laurenso ...
* Mỗi thánh chuyên một bệnh
1. Đau răng khấn thánh Apoline
2. Phỏng, đau ngực khấn Thánh Agata
3. Hóc xương khấn thánh Blasio
4. Dịch tả chạy đến thánh Roch
5. Phong thấp thì cầu thánh Antonin
6. Bệnh bí tiểu đã có thánh Damiano ...
DÒNG CARMELO
Do thánh Berthold (+1195) và một số vị đến ẩn tu tại núi Carmel, Đông phương, núi xưa Elia được đưa về trời trên xe lửa. Khi Giêrusalem bị tái chiếm, cộng đoàn Carmelo di chuyển về Tây phương. Thánh Simon Stock (+1268) viết tu luật.
Ngành nữ Carmel do Gioan Soreth lập năm 1452.
Ngày nay các cộng đoàn Cát Minh thường bắt nguồn từ cuộc cải tổ của thánh Têrêsa Tiến sĩ và thánh Gioan Thánh Giá.
TÔN CHỈ DÒNG ĐAMINH
Trong Hiến Pháp nền tảng dòng Đaminh đã mô tả nếp sống theo gương các tông đồ mà thánh Đaminh hằng ấp ủ gồm năm yếu tố
l) Sống cộng đoàn huynh đệ
2) Trung tín sống ba lời khuyên Phúc âm
3) Sốt sắng cử hành phụng vụ chung
4) Chuyên cần học hỏi
5) Sống kỷ luật và nề nếp đan viện
Tất cả để chuẩn bị và hướng tới hoạt động tông đồ thuyết giáo
Như thế, người tu sĩ Đaminh hòa hợp nơi nếp sống mình ba nếp sống : đan sĩ, kinh sĩ và tông đồ. Chìm lắng trong kinh nguyện và cộng đoàn nhưng lại mở rộng cánh cửa ra thế giới bao la, họ tổng hợp hai châm ngôn tưởng như trái ngược là chiêm niệm và hoạt động. "Contemplari et contemplata aliis tradere"
Với nếp sống dân chủ đầu phiếu, chính cộng đoàn sẽ quyết định về tổ chức và thời biểu tu viện. Và để nối kết được hai truyền thống đan tu và tông đồ, thánh Đaminh đã đề ra luật "Chuẩn Miễn" vì lý do học hành và để phục vụ lợi ích các linh hồn.
DI CHÚC CỦA THÁNH PHANXICÔ - 1226
Chúa đã đưa Phanxicô tôi đi vào cuộc sám hối. Lúc tôi còn là người tội lỗi, tôi vô cùng sợ hãi khi thấy một người cùi. Nhưng chính Chúa dẫn tôi đến với họ và cho lòng tôi cảm thương họ. Ở gần bên họ trước với tôi là điều sợ hãi, nay biến thành niềm vui dịu ngọt trong tâm hồn và trong thể xác (...)
Sau khi Chúa trao nhiều anh em cho tôi, không ai bảo tôi phải làm gì, chính đấng tối cao mạc khải cho tôi biết phải sống tin mừng thế nào.Và tôi đã viết một số lời đơn giản được đức thánh cha châu phê. Và tất cả những ai đến chung sống, họ sẽ trao cho người nghèo tất cả những gì họ có thể có ; họ chỉ giữ lại cho mình một áo dài, một số quần và một giây lưng. Chúng ta không muốn có gì hơn nữa. Ai là giáo sĩ thì nguyện thần vụ như những giáo sĩ khác, ai là giáo dân thì đọc kinh Lạy Cha. Chúng ta sẵn lòng tá túc nơi các nhà thờ. Không học, chúng ta sẽ vâng phục mọi người(...)
Chớ gì anh em đừng nói "Đây là một tu luật khác", còn đó chỉ là kỉ niệm là lời dặn dò, khuyến thiện. Vì, di chúc của tôi, Phanxico nhỏ bé, được viết cho anh em những tu sĩ được chúc phúc, để anh em tuân giữ cặn kẽ những gì chúng ta đã hứa với Chúa.Chớ gì các vị tổng phụ trách , vì đức vâng lời, đừng thêm bớt gì vào những lời này.
' (Phanxico d'Assisi, Écrits Sources Chrét. p.205t. JC. Để đọc LSGH I,p 171)
LÁ THƯ TỪ BẮC KINH (08-01-1305)
Con là tu sĩ Montecorvino, dòng Anh Em Hèn Mọn, năm 1291 đã rời Tauris Batư để đến Ấn Độ. Con đã dừng chân tại giáo hội của thánh Tôma này 13 tháng và rửa tội được độ 100 người ... Tiếp tục hành trình, con đến Cathay, vương quốc của hoàng đế Tartare quen gọi là Đại Hãn. Con trình lên hoàng đế thư của đức thánh cha và giảng về luật Chúa Giêsu Kitô, và đã ở lại đây 12 năm (...)
Lạc lõng nơi xa xôi này, suốt 11 năm con không được xưng tội cho đến khi gặp cha Arnold, tỉnh dòng Cologne, Đức. Cách đây 6 năm con đã xây một nhà thờ với tháp ba chuông, và đã rửa tội được 6000 (...). Một ông hoàng trong vùng trước theo Nestorio, đã liên kết với con trong chân lý đức tin đích thật. Ông đã lãnh các chức nhỏ và giúp lễ cho con (...).
Con đã hứa với ông hoàng, sẽ dịch toàn bộ phụng vụ Latinh, để khắp đất nước ông, sẽ cử hành thánh lễ nghi lễ Latinh bằng ngôn ngữ và chữ viết của quê hương ông, kể cả phần dâng lễ vật và phần lễ quy...
(JC, Để đọc LSGH I, p 165)
LÝ LUẬN VÀ ĐỨC TIN
Đan sĩ Honorio d'Autun phát biểu :
"Chỉ có chân lý chứng minh bằng lý trí mới có giá trị. Điều mà quyền bính dạy ta, lý trí xác định qua những bằng chứng. Điều Kinh Thánh nêu lên rõ rệt, lý trí sẽ minh chứng : dù tất cả các thiên thần cứ ở trên trời , thì con người vẫn được sáng tạo. Vì thế giới được dựng nên cho con người, và qua thế giới, tôi thấy trời đất, vạn vật trong vũ trụ. Lưu đầy của con người là vô minh; quê hương của con người là khoa học. - (JC Để đọc LSGH I,p 157)
ĐỨC GREGORIO IX CÔNG NHẬN ĐẠI HỌC PARIS
Paris, Mẹ các khoa học, với tiếng tăm rạng rỡ, do kẻ học cũng như người dạy. Nơi đây người ta chuẩn bị cho đội quân Đức Kitô áo giáp đức tin, thanh gươm lý trí và các vũ khí khác để vang lên lời ngợi ca Đức Kitô ...
Ta ban quyền cho các thày dạy và các sinh viên được lập ra các quy luật đúng đắn về phương pháp và thời biểu các môn học, các buổi tranh luận ; Về việc qui định ai dạy môn gì, vào giờ nào và chọn tác giả nào ; Về việc ấn định mức học phí và quyền loại những kẻ chống lại những quy luật ấy.
Nếu vì một lý do nào đó, chư huynh bị mất quyền ấn định học phí hoặc bị xúc phạm gây thiệt hại nặng, chư huynh được quyền ngưng các lớp học cho đến khi được đền bù cách xứng đáng.
(JC Để đọc LSGH I,p 158)
TRÀO LƯU THẦN HỌC THẾ KỶ XIII
Thế giới Aristote là thế giới tự nhiên dựa vào quan sát và lý luận. Thượng đế sáng tạo nhưng sau đó vũ trụ tự chuyển động. Do đó, nhiều người e ngại sẽ trái với niềm tin về Chúa sáng tạo và quan phòng . Do ảnh hưởng quan niệm Augustino-Platon, thần học bấy giờ thường nhấn mạnh con người trong ý niệm của Thiên Chúa, tách rời hồn và xác, để cổ võ sống hoàn thành ý niệm về mình đã có nơi Thiên Chúa.
- Aristote gần như nói con người độc lập
- Augustino gần như con người hoàn toàn để Chúa tác động - Alberto và Thomas khẳng định con người là nguyên nhân đệ nhị. Với khả năng Chúa ban, vạn vật hành động theo bản tính. Vinh quang con người là vinh quang cho tạo hóa.
XÂY THÁNH ĐƯỜNG THẾ KỈ XI
Vào năm thứ ba sau năm 1000, người ta thấy khắp nơi trên địa cầu, nhất là ở Ý và Pháp xây dựng lại các thánh đường ; dù nhiều ngôi thánh đường còn kiên cố chưa cần sửa chữa. Các cộng đoàn ki tô thi đua nhau để có một thánh đường nguy nga và tráng lệ hơn thánh đường chung quanh. Người ta nói rằng thế giới đã trút bỏ lớp áo cũ kỹ để mặc lấy tấm áo trắng mới nhờ các nhà thờ. Thế là tất cả các nhà thờ, từ chính tòa đến đan viện, đến những nhà nguyện nhỏ của mỗi làng, đều được các tín hữu xây dựng lại cho đẹp hơn.
(Glaber +1050, Histoire III,4 - JC. Để đọc LSGH I,p 158)
DÂN MANS XÂY THÁNH ĐƯỜNG
Sau lễ phục sinh, toàn thể dân Mans đủ hạng đủ phái đủ tuổi đã có mặ tại nhà thờ. Họ đào bới dọn dẹp. Có những bà quí phái khênh cát bằng áo đẹp và khăn choàng sặc sỡ. Có người lấy làm thích thú vì áo mình lấm bụi đất cho nhà thờ.
Có bà chuyển cát bằng tã đứa con còn bú để chúng được dự phần vào việc của Chúa. Trong khi các anh chị chúng khoẻ mạnh hơn, thì vác những cây cột hoặc tảng đá lớn. Dân chúng tỏ ra hăng say, nhiệt thành, tin tưởng đến nỗi ai thấy cũng phải thán phục. Chứng kiến sự nhiệt thành như thế , người ta khó cầm được nước mắt.
Để biểu lộ ánh sáng trong tâm hồn, người ta quyết định phân công cho mỗi nhóm theo nghề dâng những cây nến to theo khả năng để đốt trong những ngày đại lễ. Một số chủ vườn nho nới với nhau : "Bọn họ chỉ tạo được thứ ánh sáng tạm bợ. Chúng ta hãy cho ráp những tấm kiếng màu để chiếu sáng khắp thánh đường trong tương lai".
(Latouche, Le film de l'histoire p350 - JC Để đọc LSGH I,p 159)
TÌM RA THÁNH TÍCH
Như chúng tôi đã kể về một thế giới mặc lớp áo trắng mới các nhà thờ, thì đến lúc, vào năm thứ tám sau 1000 năm Chúa Giáng sinh, có nhiều dấu chỉ giúp tìm ra từ các nơi bí mật, vô số di tích của các thánh (...). Được biết những khám phá này khởi sự từ một thành xứ Gaule , là thành Sens,trong nhà thờ thánh Stephano tử đạo. Khi đó tổng giám mục thành này là Lierri,tìm ra được nhiều thánh tích, trong đó, theo như người ta kể, có một phần cây gậy của Maisen.
Nghe tin về khám phá này, vô vàn tín hữu không những ở xứ Gaule mà còn từ khắp đất Ý và các vùng bên kia biển, đã tuốn đến. Không hiếm những trường hợp bệnh nhân được chữa lành nhờ lời chuyển cầu của các thánh. Nhưng như vẫn thường xảy ra, điều ban đầu có ích lợi cho con người, nay bị sự tham lam tội lỗi biến nó thành dịp sa ngã. Thành phố này, như chúng tôi đã kể, vì được nhiều người đến viếng, đã thu hút được vô số của cải nhờ lòng sùng tín.
(Glaber, Les Histoires III, 6 - JC Để đọc LSGH I,155)
